ബുദ്ധമഹർഷിയുടെ പല്ലിനും ഷേക്സ്പിയറുടെ കൈയെഴുത്തുപുസ്തകത്തിനും എഴുത്തച്ഛന്റെ മെതിയടിക്കും മറ്റും ഉള്ള മാഹാത്മ്യം സർവ്വപ്രസിദ്ധമാണല്ലോ. സാഹിത്യകലകളിൽ പരിശ്രമിച്ച് അനശ്വരമായ യശോരാശിയെ ലോകത്തിൽ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുള്ള മഹാന്മാരെക്കുറിച്ചു ജനസാമാന്യത്തിനുള്ള ആദരാതിശയം അനിതരസാധാരണമാകുന്നു. അവരുടെ കൃതികൾ ശാശ്വതങ്ങളാണ്. അവയോളം ശാശ്വതത്ത്വം മറ്റു യാതൊരു കലകൾക്കും ഇല്ല.

'ജയന്തി തേ സുകൃതി നോ
രസസിദ്ധാഃ കവീശ്വരാഃ
നാസ്തി തേഷാം യശഃ കായേ
ജരാമരണജം ഭയം.'

എന്നുള്ളതു സർവ്വസമ്മതം തന്നെ. മഹാപണ്ഡിതനായ ഭട്ടോജിദീക്ഷിതർ മേല്പത്തൂർ നാരായണഭട്ടതിരിയുടെ നിസർഗ്ഗമധുരങ്ങളായ നാരായണീയാദികൃതികളാൽ ആകൃഷ്ടനായിട്ട് അദ്ദേഹത്തെ ഒന്നു കാണണം എന്നുള്ള ആഗ്രഹത്തോടുകൂടി മലയാളത്തിലേയ്ക്കു പുറപ്പെടുകയും മാർഗ്ഗമദ്ധ്യത്തിൽ വച്ചു ഭട്ടതിരി ഇഹലോകവാസം വെടിഞ്ഞു എന്നറികയാൽ വ്യസനാക്രാന്തനായി ആ പരമഭാഗവതനായ കവിശിരോമണിയുടെ വാസസ്ഥലമായ ദിക്കിനെ നോക്കി നമസ്ക്കരിച്ചിട്ടു മടങ്ങുകയും ചെയ്തതായി കേട്ടിട്ടുണ്ട്. കാശ്മീരത്തിലെ രാജാവായ ലളിതാദിത്യൻ കണ്ണൂരിലെ രാജാവിനെ ജയിച്ച് ആ രാജധാനിയിൽ നിന്നും അപഹരിച്ചു കൊണ്ടുപോയ വിലയേറിയ പദാർത്ഥങ്ങളിൽ ഒന്നു നമ്മുടെ ഭവഭൂതി എന്ന മഹാകവിയായിരുന്നുവെന്നു കാണുന്നു. ഭോജ രാജാവിന്റെ 'അക്ഷരലക്ഷ'ത്തേക്കുറിച്ച് കേട്ടിട്ടില്ലാത്തവർ ഉണ്ടെന്നു തോന്നുന്നില്ല. നാല്പതു സംവത്സരങ്ങൾക്കു മുമ്പേ ഇംഗ്ലണ്ടിലെ ഒരു പുസ്തകശാലയിൽ നിന്ന് ഇരുപത്തിനാലു പവൻ വിലയ്ക്കു വിറ്റ ഷേക്സ്പിയർ കൃതിയുടെ ഒന്നാം പതിപ്പിനെ ഇപ്പോൾ ആ പുസ്തകശാലക്കാർ തന്നെ മൂവായിരം രൂപാ കൊടുത്തു തിരിച്ചു വാങ്ങുന്നതിനു ഭാവിച്ചിരിക്കുന്നു എന്ന് ഈയിടെ ഒരു പത്രത്തിൽ കാണുകയുണ്ടായി.

ഓരോ കവിശ്രേഷ്ഠന്മാരുടെ കൃതികൾ ഏതെല്ലാമെന്നും, അവരുടെ ജീവിതം എപ്പോൾ ഏതേതു സ്ഥിതിയിൽ ആയിരുന്നു എന്നും, ഓരോ കൃതികളുടെ കർത്താക്കന്മാർ ഏതേതു കവികൾ ആണെന്നും സൂക്ഷ്മമായി അറിയുന്നതിനു വേണ്ടി അർവാചീനന്മാരും ആധുനികന്മാരുമായ പണ്ഡിതന്മാരുടെ തലച്ചോറും ജിഹ്വയും തൂലികയും ചെയ്തിട്ടുള്ളതും ചെയ്തുവരുന്നതുമായ പ്രയത്നങ്ങൾക്ക് അവസാനമില്ല. എന്നിട്ടും യുക്തിയുടെ സർവതോമുഖത്വം നിമിത്തം അവയിൽ അധികഭാഗങ്ങളും ഇപ്പോഴും അന്ധകാരഗ്രസ്തങ്ങളായിത്തന്നെ ഇരിക്കുന്നു. എഴുത്തച്ഛന്റേയോ നമ്പ്യാരുടേയോ ഒരു പ്രതിഛായയോ കൈയെഴുത്തു പുസ്തകമോ കൈവശം ഉണ്ടായിരിക്കയും, അതിന്റെ പ്രദർശനത്തിനു ചുരുങ്ങിയതായ ഒരു ഫീസ് ഏർപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്‍വാൻ ഒരാൾക്കു സാധിക്കുമെങ്കിൽ അയാൾ ക്ഷണദ്വയം കൊണ്ടു വിസ്മയനീയമാകുംവണ്ണം ഒരു കുബേരനായിത്തീരുമെന്നുള്ളതു അസന്ദിഗ്ദ്ധമാകുന്നു. ഇപ്പോൾ ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന വലിയകോയിത്തമ്പുരാൻ തിരുമനസ്സുകൊണ്ട്, മാനവിക്രമഏട്ടൻത്തമ്പുരാൻ തിരുമനസ്സുകൊണ്ട് മുതലായ പണ്ഡിതശ്രേഷ്ഠന്മാരെ 'ഒരുനോക്കു' കണ്ടാൽ ജന്മം സഫലമായി എന്നു വിചാരിച്ച് അവരെ കാണ്മാൻ ഉത്സുകന്മാരായിരിക്കുന്ന സാഹിത്യരസികന്മാർ വളരെ ഉണ്ട്. പത്രമുഖേനയോ ലേഖനമുഖേനയോ മാത്രം പരിചിതന്മാരായിരുന്ന പല പണ്ഡിതന്മാർക്കും പരസ്പരദർശനത്തിനും തന്മൂലകമായ പരമാനന്ദാനുഭവത്തിനും ഇദംപ്രഥമമായി ഇടയാക്കിയ ആ കോട്ടയം കവിസമാജത്തിന്റേയും അതിന്റെ സൂത്രധാരനായ വറുഗീസുമാപ്പിള അവർകളുടേയും സ്മരണ സഹൃദയന്മാരുടെ മനസ്സിൽ നിന്നു ഒരിക്കലും മാഞ്ഞുപോകുന്നതല്ല. ഇപ്രകാരമുള്ള മഹാന്മാരുടെ സമാഗമവും സാഹിത്യങ്ങളുടെ പരിശീലനവും കാലദേശങ്ങളുടെ അപരിഹാര്യമായ സ്ഥിതിഭേദത്താൽ എല്ലാവർക്കും സുകരമായിട്ടുള്ളതല്ലെന്ന് സ്പഷ്ടമാകുന്നു. ഒരു കവി എഴുതുന്ന കൃതികൾ എല്ലാം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതകാലത്തിൽതന്നെ അച്ചടിച്ചു എന്നു വരാവുന്നതല്ല. അപ്രകാരം അച്ചടിക്കാതെ കിടക്കുന്ന കൃതികളെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പില്ക്കാലം അന്യന്മാർ സ്വകീയമാക്കി അച്ചടിപ്പിക്കുക എന്നുള്ളതും അസംഭാവ്യമല്ല. അതിനു പ്രസ്താവയോഗ്യങ്ങളല്ലാത്ത ചില ഉദാഹരണങ്ങൾ ഉണ്ട്. നേരെമറിച്ച് അന്യരചിതങ്ങളായ കൃതികളുടെ കർതൃത്വം ഒരു കവിയുടെ ബഹുമാനത്തേയോ അപമാനത്തേയോ ഉദ്ദേശിച്ച് അദ്ദേഹത്തിൽ ചിലർ ആരോപിക്കുന്നതും പതിവാണ്. പല പല ഉത്തമ ഗ്രന്ഥങ്ങൾ ഉടമസ്ഥന്മാരുടെ ഔദാസീന്യത്താലോ അസൗകര്യത്താലോ ഭദ്രമായി സൂക്ഷിക്കപ്പെടാതെ ചിതലിന്നും പുഴുവിന്നും ആഹാരമായിത്തീരുന്നുണ്ട്. ദോഷം വന്നിട്ട് അതിനെ പരിഹരിക്കുന്നതിനേക്കാൾ അതു വരാതെ സൂക്ഷിക്കയാണ് അധികം നല്ലത്. 'പ്രക്ഷാളനാദ്ധിപങ്കസ്യദൂരാദസ്പർശനംവരം' എന്നാണല്ലോ ആപ്തവചനം. ആകയാൽ ഈ വക ന്യൂനതകൾ പരമ്പരയാണേലും ഉണ്ടാകാതിരിക്കുന്നതിനായി മലയാളത്തിലുള്ള ഏതെങ്കിലും ഒരു പ്രധാന പട്ടണത്തിൽ ഒരു പുസ്തകമഹാശാല സ്ഥാപിക്കുന്നതു വളരെ നന്നായിരിക്കുമെന്ന് തോന്നുന്നു. ഈ ശാലയിൽ കിട്ടുന്നിടത്തോളം പ്രാചീനങ്ങളും നവീനങ്ങളുമായ സകല പുസ്തകങ്ങളേയും ശേഖരിക്കേണ്ടതാണ്. ഇതുകൂടാതെ പ്രസിദ്ധന്മാരായ ഗ്രന്ഥകർത്താക്കന്മാരുടെ സ്വഹസ്തലിഖിതമായ ഏതെങ്കിലും പുസ്തകമോ ലേഖനമോ യഥാലാഭം ഇവിടെ സംഗ്രഹിക്കണം. കഴിയുന്നിടത്തോളം ഓരോരുത്തരുടേയും പ്രതിച്ഛായയും ജീവചരിത്രവും കൂടി സമ്പാദിക്കേണ്ടതാണ്. ഇങ്ങിനെ ഒരു പുസ്തകമഹാശാല ശാശ്വതമാണെന്നു വിശ്വസിക്കത്തക്ക നിലയിൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെടുന്നതായാൽ ഇപ്പോൾ ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന എല്ലാ ഗ്രന്ഥകർത്താക്കന്മാരും അവിടെ സ്ഥാപിക്കാനായി സ്വകീയ കൃതികളുടെ ഓരോ പ്രതിയും, (അച്ചടിച്ചതോ കൈയെഴുത്തുപ്രതിയോ രണ്ടും കൂടിയോ) അവരവരുടെ പ്രതിച്ഛായയും, വേണ്ടിവന്നാൽ ജീവചരിത്രവും സസന്തോഷം അയച്ചുകൊടുക്കാതിരിക്കയില്ല. ഈ പുസ്തകമഹാശാല എത്ര രമണീയമായിരിക്കും! ഇതിന്റെ ദർശനം എത്ര സ്പൃഹണീയം! നോക്കുക: ഒരിടത്ത് ഒരു മഹാകവിയുടെ പ്രതിച്ഛായ! അതിനു നേരെ താഴെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ നാമധേയം, സ്വഹസ്തലിഖിതം, കൃതികൾ, അവയുടെ പട്ടിക, ജീവചരിത്രം. അതാ! മറ്റൊരിടത്ത് വേറൊരു മഹാകവിയുടെ. എന്തൊരാഹ്ലാദമാണ് ഇവിടെ ഉണ്ടാവുക!!

പുസ്തകശാലയുടെ മാഹാത്മ്യത്തെക്കുറിച്ച് ഡർഹാമിലെ ബിഷപ്പായ റിച്ചാർഡ് ഡിബറി (Richard De Bury) 560 വർഷങ്ങൾക്കു മുമ്പേ ഇപ്രകാരം എഴുതിയിരിക്കുന്നു :-

'ഇവ (പുസ്തകങ്ങൾ) ചൂരൽ കൊണ്ടുള്ള താഡനങ്ങളോ ശകാരങ്ങളോ കോപമോ പ്രതിഫലമോ കൂടാതെ നമ്മെ പഠിപ്പിക്കുന്ന ഗുരുക്കന്മാരാകുന്നു. നിങ്ങൾ അടുത്തു ചെല്ലുമ്പോൾ ഒക്കെയും അവർ ജാഗ്രത്തുകളായിരിക്കുന്നു. നിങ്ങൾ എന്തുതന്നെ ചോദിക്കുന്നതായാലും അവർ ഒളിച്ചുവയ്ക്കാതെ അവയുടെ മറുപടി പറഞ്ഞുതരുന്നു. നിങ്ങൾ തെറ്റിദ്ധരിച്ചാലും