1105-ൽ പ്രസ്തുതകൃതി എസ്‌. ഷണ്മുഖംപിള്ള 'പരിഷ്കരിച്ച് അച്ചടിച്ച'പ്പോൾ സർവ്വനാമങ്ങളെസ്സംബന്ധിച്ച ചില പരിഷ്കാരങ്ങൾ വരുത്തിയിരുന്നു. "സഃ' എന്ന സർവ്വനാമത്തിനു് 'അവൻ' എന്നും, ത്വം എന്നതിനു് 'നി' എന്നുമാണു് എല്ലായിടത്തും ഒരുപോലെയുള്ള പരിഭാഷ. ഈ പദങ്ങൾ രാജാവിനും പരിചാരകനും കണ്വമഹർഷിക്കും കശ്യപനുകൂടിയും ഉപയോഗിച്ചുകാണുന്നു. ഇക്കാലസ്ഥിതിക്ക് ആ പ്രയോഗം നന്നല്ലെന്നു കരുതി അത്യാവശ്യമുള്ള ഘട്ടങ്ങളിൽ ബഹുമാനസൂചകമായ സർവ്വനാമശബ്ദങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ടു്" എന്നാണു് ഇതിന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞിട്ടുള്ള സമാധാനം. പക്ഷേ, സാർവത്രികമായ ശ്രദ്ധ ചെലുത്താതിരുന്നതിനാൽ⁽⁴⁾ ആ പരിഷ്ക്കാരം വെളുക്കാൻ തേച്ചതു പാണ്ടായിത്തീർന്നു എന്ന നിലയിൽ പയ്യവസാനിക്കയാണുണ്ടായത്. ഒരിടത്തു അങ്ങ്, അവിടന്ന് എന്നൊക്കെ ദുഷ്യന്തനെ വിളിക്കുന്ന ശകുന്തള മറ്റൊരിടത്തു നീ എന്നു വിളിക്കുന്നു. ശകുന്തളതന്നെ അച്ഛനായ കണ്വനെ സംബന്ധിച്ചും ഇതുപോലെ ചെയ്യുന്നുണ്ടു്. ശേവുകക്കാരൻ രാജാവിനയും രാജാവു കണ്വനേയും, അവനെന്നും അദ്ദേഹമെന്നും ഇടകലർത്തി വിളിക്കുന്നതായും കാണുന്നു. ഈവക 'വൈകൃതങ്ങൾ' മാറ്റി പഴയ പാഠംതന്നെ സ്വീകരിക്കയാണ് ഇവിടെ ചെയ്തിട്ടുള്ളത്. ശകുന്തള അച്ഛനേയും രാജാവിനേയും നീ എന്നും അവനെന്നും മറ്റും വിളിക്കുന്നതിൽ ഇന്നത്തെ വായനക്കാര്‍ക്കു വല്ലായ്മതോന്നാമെങ്കിലും, ആയില്യംതിരുനാളെഴുതിയ ശാകുന്താളമാണ് നാം പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നതു് എന്ന പരമാർഥം വിസ്മരിക്കുന്നതു ശരിയല്ലല്ലോ.

എറണാകുളം
1-3-1961

ഏ. ഡി. ഹരിശർമ്മ

കുറിപ്പുകള്‍
⁽¹⁾"ക്ഷീണിച്ചോഷധിനാഥനസ്തശിഖരം പ്രാപിച്ചിടുന്നേകതോ"- 'നഷ്ടരുചൗ ഗതേ ശശിനി സൈവ കുമുദ്വതിയെൻ' എന്നിങ്ങനെ വലിയകോയിത്തമ്പുരാൻ പരിഭാഷപ്പെടുത്തിയ ശ്ലോകങ്ങളാണിവ. വള്ളത്തോളും വെളുത്താട്ടു നാരായണൻനമ്പൂരിയും മാത്രം ഇതിൽ രണ്ടാമത്തെ ശ്ലോകം വിട്ടുകളഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.
'⁽²⁾'തിരുമനസ്സുകൊണ്ട് അംഗീകരിച്ച മൂലം ശാകുന്തളത്തിന്റെ വംഗീയപാഠമാണു്. എന്നാൽ, സന്ദർഭാനുഗുണമായി പല ആവാപോദ്വാപങ്ങളും ചെയ്യുന്നതിനു അവിടുന്നു മടിച്ചിട്ടുമില്ല.'' ഉള്ളൂർ - കേരളസാഹിത്യചരിത്രം, വാല്യം നാല്, പേജ് 124.
⁽³⁾ഗോവിന്ദപ്പിള്ള മാത്രം ജാനുകനെ ജാലുകനാക്കുന്നുണ്ട്.
⁽⁴⁾അവൻ, ഇവൻ, നീ എന്നീ സർവ്വനാമങ്ങൾ ആകപ്പാടെ മാറ്റിയതാണെങ്കിലും ചിലേടത്ത് ആ വിധത്തിൽത്തന്നെ കാണാം. അവയെ സൗകര്യംപോലെ ഭേദപ്പെടുത്തി വായിച്ചുകൊള്ളണമെന്നപേക്ഷ" എന്ന് പ്രസാധകൻ അവതാരികയിൽ ഇതു സമ്മതിച്ചിട്ടുണ്ട്.