രണ്ടു സഖിമാരും പറയുന്നു: സമസ്ത പൃഥിവികൾക്കും നാഥനായിരിക്കുന്ന ദുഷ്യന്തമഹാരാജാവ് നിന്റെ അടുക്കൽ ഇരിക്കുമ്പോൾ ഏകാകി എന്നു എന്തിനു പറയുന്നു ?

ശകുന്തള: കഷ്ടം! എന്നെ രണ്ടു സഖിമാരും തന്നെ വിട്ടുംവച്ചു പോയതു് ഉചിതം തന്നെയോ?

രാജാവു്: അല്ലേ വിദ്യല്ലതികാസമാനമായിരിക്കുന്ന ദേഹകാന്തിയോടുകൂടിയവളേ! എന്തിനു വിഷാദിക്കുന്നു ? സകല പൃഥ്വികൾക്കും നായകനായിരിക്കുന്ന ഞാൻ പാർശ്വത്തിലിരിക്കുന്നല്ലോ! (എന്നു പറഞ്ഞിട്ടു സ്വഗതം) ഇപ്പോൾ എന്റെ വികാരത്തെ അവളോടു പറകയോ? (പിന്നെയും നോക്കിപ്പറയുന്നു) താലവൃന്ദംപോലെ മനോജ്ഞമായിരിക്കുന്ന ഈ കമലപത്രംകൊണ്ടു ഞാനും വീശിയാലെന്താ? പിന്നെയും രക്തോല്പലംപോലെ മൃദുവായിരിക്കുന്ന നിന്റെ ചരണത്തെ മർദ്ദനംചെയ്യുന്നതുകൊണ്ടു് നിനക്കും അപ്രിയം തോന്നുമോ?

ശകുന്തള: സകലലോകനായകനായിരിക്കുന്ന നിന്നെക്കൊണ്ടു ഇത്ര ശ്രമിപ്പിക്കുന്നത് യുക്തമല്ല. (എന്നുപറഞ്ഞ് അവിടെനിന്നും എഴിച്ചു പോകുന്നതിനായി ഭാവിച്ചു.)

രാജാവു്: അദ്യാപി മദ്ധ്യാഹ്നകാലം അതിക്രമിച്ചില്ല; വെയിലിന്റെ പ്രകോപവും അധികമായിരിക്കുന്നു; ആയതു സഹിക്കുന്നതിനു് ശിഥിലമായിരിക്കുന്ന

ശകുന്തള: എന്നെ വിടണം; എന്നെ വിടണം; ഞാൻ സ്വതന്ത്രയല്ല; ഇവർ രണ്ടുപേരും എന്നെ നിർബന്ധക്കുന്നതിനായിട്ടു നിയമിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നവരാകുന്നു. ഇപ്പോൾ എന്നാൽ എന്തു ചെയ്‍വാൻ കഴിയും? (എന്നു പറഞ്ഞു പോയപ്പോൾ രാജാവു് പുറകെ ചെന്ന് വസ്ത്രത്തെപ്പിടിച്ചു വലിക്കുന്നു.)

ശകുന്തള: അല്ലേ പൂരുകുലശ്രേഷ്ഠ! വികാരത്തിന്റെ കവാളത്തിനെ വിടേണ്ട; വിവേകത്തിനെ വേഗം അവലംബിച്ചാലും; ഋഷീശ്വരന്മാർ നാലു വാക്കിലും സഞ്ചരിക്കുന്നു.

രാജാവു്: അല്ലെ പ്രിയതമേ! എന്തിനു വൃഥാ ഭയപ്പെടുന്നു? സകലകലാനിധിയായിരിക്കുന്ന കണ്വമഹർഷിപോലും, നമ്മുടെ വിവാഹത്തിനു വിഘ്നം ചെയ്കയില്ല; പ്രപഞ്ചത്തുങ്കൽ ഗാന്ധർവവിവാഹം എന്നുള്ളത് ആത്മസമ്മതമായുള്ള പാണിഗ്രഹണമാകുന്നു. അതിൻവണ്ണം അനേകം ഋഷികന്യകമാര്‍ക്കു് വിവാഹം നടന്നിരിക്കുന്നു; അതു നീ അറിഞ്ഞിട്ടില്ലയോ? അങ്ങനെ ഇരിക്കുമ്പോൾ അദ്യാപി നീ മുഷ്കരയായിരിക്കുന്നോ? കഷ്ടം! കഷ്ടം! ഞാൻ പോകുന്നു. (എന്തപറഞ്ഞു കുറേദൂരം ചെന്നു തിരിഞ്ഞുനോക്കുന്നു.),

ശകുന്തള: (അവളും കുറേദൂരം ചെന്നിട്ടു തിരിഞ്ഞുനോക്കി പറയുന്നു) അല്ലേ രാജാധിരാജാവേ! ഞാൻ നിന്റെ വാക്കിനെ അനുസരിച്ചില്ല എങ്കിലും, നീ ഒരു നാളും എന്നെ മറക്കരുതേ!

രാജാവു്: അല്ലെ കൃത്രിമത്തോടുകൂടിയവളെ! എന്തെല്ലാം പറയുന്നു?

ശകുന്തള: (സ്വഗതം) ഇപ്പോൾ ഞാൻ ഈ ലതാഗൃഹത്തിൽ മറഞ്ഞുനിന്നു അവൻ എന്തു പറയുന്നോ അതിനെ സൂക്ഷിച്ചു കേൾക്കണം. (എന്നു നിശ്ചയിച്ചു മറയുന്നു.)

രാജാവു്: (സ്വഗതം) അല്ലെ ശകുന്തളെ! നിന്റെ പേരിലുള്ള മോഹംകൊണ്ടു് കൃശഗാത്രനായിരിക്കുന്ന എന്നെ ഉപേക്ഷിച്ചുംവച്ചു പോകുന്നത് യുക്തം തന്നെയോ? ഇത്ര ക്ഷണത്തിൽ നിനക്ക് വിരസത തോന്നിയതു് എന്തു? എന്തൊരപരാധം എന്നാൽ ചെയ്യപ്പെട്ടു? നിന്റെ ഹൃദയം എത്രയും കഠിനമാകുന്നു.

ശകുന്തള: (സ്വഗതം) ഓഹോ! രാജാവ് എത്ര ഖിന്നനായി? നോക്കണം.

രാജാവു്: (പിന്നെയും സ്വഗതം) ഇപ്പോൾ എന്തു ചെയും? പോകേണ്ടിവരുന്നു. (എന്നു പറഞ്ഞു നാലുവശത്തും നോക്കുന്നു.) നന്നായി. ഇവിടെ അവളുടെ പുഷ്പാഞ്ചിതവലയം കിടക്കുന്നു; അതു എന്നെ അത്യന്തം സുഖത്തിനു പാത്രമാക്കി ചെയ്യും

[ശകുന്തള, “ഈ ഹേതു പ്രമാണിച്ചു പിന്നെയും അവന്റെ സമീപത്തിൽ പോകാം" എന്നു നിശ്ചയിച്ചു് മന്ദഗതിയായിട്ട് അവന്റെ എതിരെ പോകുന്നു.]

രാജാവു്: (പുളകാങ്കിതനായിട്ടു പറയുന്നു) എന്റെ ഹൃൽപത്മത്തിനെ ആഹ്ലാദിപ്പിക്കുന്ന ശകുന്തളയെ കാണുന്നതിനു എന്റെ നേത്രങ്ങൾക്കു് ഭാഗ്യം ഉണ്ടായല്ലോ. അതു് തൃഷാക്രാന്തനായിരിക്കുന്ന ചാതകപക്ഷിക്കു ഈശ്വരൻ കൃപചെയ്തു വർഷിപ്പിച്ചതുപോലെ എന്റെ

ശകുന്തള: അല്ലെ മഹാപ്രഭോ! ഞാൻ ആശ്രമത്തിലേക്കു് പോകണമെന്നു വിചാരിച്ചു കുറെ ദൂരം ചെന്നപ്പോൾ എന്റെ കയ്യിൽ വിരാജിതമായിരുന്ന പുഷ്പാഞ്ചിതവലയം അദൃശ്യമായി; അതു് നീയല്ലാതെ മറ്റാരും എടുക്കയില്ല എന്നുള്ളതു് ദൃഢനിശ്ചയമായിരികയാൽ അതിനെ നീ വേഗം തരണം; അല്ലെങ്കിൽ നാം രണ്ടുപേരും ഋഷീശ്വരന്റെ തർജ്ജനത്തിനു പാത്രമാകും.

രാജാവു്: അതെ; എന്റെ മനോഭാവം ഒന്നുണ്ടു്. അതിനെ പരിപൂർണ്ണമാക്കിയാൽ ഞാൻ തരാം.

ശകുന്തള: അങ്ങേ മനോഭീഷ്ടം എന്താകുന്നു? വേഗം പറയണം.

രാജാവു്: എന്റെ കരംകൊണ്ടു് കോമളമായിരിക്കുന്ന നിന്റെ ഹാസ്തത്തിൽ പുഷ്പാഞ്ചിതവലയത്തെ ഇടുന്നതിനു സമ്മതിക്കണം.

ശകുന്തള: (സ്വഗതം) ഇപ്പോൾ അനുസരിച്ചേകഴിയൂ (എന്ന നിശ്ചയിച്ചു രാജാവിന്റെ സമീപത്തിൽ പോകുന്നു.)

രാജാവു്: എന്നാൽ ആ വലയം നിന്റെ കയ്യിൽ ഇടണമെങ്കിൽ മുൻപിൽ നാം സന്തോഷമായിരുന്ന ശയ്യാതലത്തിൽ ചെന്നിരിക്കണം.

[രണ്ടുപേരും ആ പാറപ്പുറത്തു ചെന്നിരിക്കുന്നു.]